Kibbutz của Israel có phải là mô hình chủ nghĩa xã hội?

Thấy nhiều người ca ngợi các cộng đồng kibbutz của Israel, thậm chí coi nó là chủ nghĩa xã hội (đao to búa nhớn ra phết). Nhưng đây là mặt trái của tấm huân chương:

1) Các kibbutz cực kỳ phân biệt chủng tộc: Chỉ chấp nhận người Israel, còn người Arab hay Palestine thì quên khẩn trương, thậm chí một người đàn ông Israel mà lấy vợ Arab thì cũng không có cửa sống trong kibbutz toàn người Israel.

2) Các kibbutz nhận được rất nhiều ưu đãi và trợ cấp các loại của nhà nước Israel: Do vậy chúng mới thành công về mặt kinh tế, không thì cũng giải tán sớm. 

3) Các kibbutz có liên hệ chặt chẽ với quân đội: Các sĩ quan quân đội cũng như bính lính của các đơn vị tinh nhuệ Israel phần lớn xuất thân từ các kibbutz.

4) Cấu trúc xã hội của các kibbutz là khép kín và hoàn toàn độc đoán về tư tưởng: Cả cộng đồng sẽ ủng hộ một quan điểm chính trị, thậm chí đọc cùng một tờ báo, bất cứ ai làm khác sẽ bị cô lập.

Chủ nghĩa xã hội là gì thì vẫn còn phải đi tìm câu trả lời và chắc chắn một điều là mô hình kibbutz không phải là câu trả lời cho câu hỏi ấy.